Oogklachten en beeldschermwerk
Computers worden tegenwoordig in nagenoeg elk bedrijf gebruikt. De kans op klachten is in bijna alle bedrijfssectoren wel aanwezig.
Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (2017) blijkt dat de Nederlandse werknemers gemiddeld 3,9 uur per dag met een beeldscherm werkt. Met name oogklachten komen bij 30% tot 80% van de beeldschermwerkers voor.
Langdurig werken achter een beeldscherm kan gezondheidsklachten aan armen, nek en schouders opleveren. Ook oogklachten komen veel voor. De oogklachten bestaan voornamelijk uit vermoeide, branderige, tranende ogen en verminderd zien.
Beeldschermwerk kan leiden tot tijdelijke klachten en vermoeidheidsverschijnselen van het oog. Hiervoor wordt wel de term: Computer Vision Syndroom gebruikt.
Met het stijgen van de leeftijd vermindert het functioneren van de ooglens zodat het steeds moeilijker wordt om op korte afstand details scherp te zien. Na verloop van tijd komt er een moment waarop een leesbril noodzakelijk is om goed te kunnen lezen. Dit probleem ontstaat zo rond het 40e levensjaar. Bij vrouwen van deze leeftijd is er vaak ook een andere klacht die oogproblematiek bespoedigd n.l. droge ogen.
Visuele Vermoeidheid
Enige tijd na het in gebruik nemen van de eerste leesbril ontstaat er veelal de behoeft aan een aparte brilsterkte voor het werken met een beeldscherm: de beeldschermbril. Dit komt omdat de reguliere leesafstand afwijkt van de leesafstand achter een beeldscherm. Het beeldscherm staat normaliter op 50 tot 60 cm afstand terwijl een normale leesbril slechts geschikt is voor een leesafstand van 30 tot 35 cm.
Bij een beeldschermbril zijn de glazen zodanig geslepen dat:
• Op normale leesafstand, teksten goed gelezen kunnen worden én;
• Tekst en figuren op het beeldscherm goed gelezen kunnen worden.
Sinds enkele jaren merken we dat onder 20+ jarige, die veel met mobile devices werken, ook gerelateerde klachten zijn die op een oogproblematiek wijzen. We noemen dit ook wel Visuele Vermoeidheid.
Gezondheidsrisico
De oogleden blijken bij intensief beeldschermwerk nauwelijks te knipperen. Ongeveer 20% minder. Hierdoor wordt het hoornvlies te droog en kan oogvermoeidheid optreden. Vooral wanneer de relatieve luchtvochtigheid laag is. Met een goede bevochtiging van het hoornvlies, d.m.v. een kunstmatige traanfilm, kan ook comfort geleverd worden met het beeldschermwerk.
Tevens is het bij beeldschermwerk belangrijk dat de beeldschermindeling, de grootte (leesbaarheid) van de symbolen en de kleur in de informatie in orde is. Ook kunnen spiegelende of te kleine beeldschermen leiden tot discomfort in het werken.
Mobile Devices
Het toenemende gebruik van laptops, tablets en smartphones zorgt voor nieuwe risico’s. Steeds vaker geven bedrijven hun werknemers een laptop i.p.v. een vaste computer. Laptops zijn echter vooral gebouwd op gemakkelijk vervoer maar niet voor langdurig gebruik. Werken met een laptop zonder accessoires moet na 2 uur afgewisseld worden met ander werk.
Blauw licht
Experts weten al een tijdje dat UV-licht biologisch weefsel kan beschadigen, zoals onze ogen en huid. Daarom neemt men meestal voorzorgsmaatregelen om zichzelf te beschermen tegen de zon, zoals zonnebrandcrème of een zonnebril. Zichtbaar blauw-violet licht heeft echter ook de kracht om schade te veroorzaken aan onze ogen. Hoewel blauw-violet licht minder energie heeft dan ultraviolet licht, is het bijna niet gefilterd wanneer het door het oog gaat en ons netvlies bereikt. Ultraviolet licht daarentegen wordt bijna helemaal geabsorbeerd door het voorste deel van het oog waardoor significant minder dan 5% ervan het netvlies bereikt.
Het blauwe gedeelte van licht tussen 380 en 500 nm is ook bekend als hoogenergetisch zichtbaar licht (High-energy visible, HEV). Vooral blauw-violet licht met golflengtes tussen 380 en 440 nm worden als mogelijk gevaarlijk beschouwd en worden genoemd als een van de mogelijke oorzaken van photoretinitis. Dit is schade aan het netvlies door hoogenergetisch licht.
Wanneer het buiten licht is, produceert het lichaam serotonine, ook wel gekend als gelukshormoon, en cortisol, een stresshormoon. Beide hormonen zorgen ervoor dat we ons wakker en actief voelen. Melatonine wordt echter beschouwd als een slaaphormoon en zorgt ervoor dat we ons moe voelen en dat we goed slapen wanneer het donker is.
Licht doet meer dan ons gewoon helpen te zien. Het is ook een belangrijk middel om ons bioritme te regelen en beïnvloedt ons algemeen welzijn. Licht beïnvloedt of we al dan niet wakker, gefocust en productief zijn en of we ons energiek en gezond voelen.
Wetenschappelijke onderzoeken hebben de biologische effecten van licht op ons lichaam bevestigd. Ultraviolet licht beïnvloedt bijvoorbeeld de productie van vitamines. Blootstelling aan helder licht en vooral het blauwe gedeelte hiervan beïnvloedt onze hormonenbalans. Hormonen in het lichaam bepalen hoe iemand zich voelt en hoe deze persoon slaapt. In daglicht is het gedeelte blauw licht relatief hoog, maar ’s avonds neemt dit aanzienlijk af.
Tablets, smartphones en andere digitale schermen
Tablets, smartphones en andere digitale schermen veranderen niet alleen het lichtspectrum waaraan we blootstaan, maar ze veranderen ook ons visuele gedrag. Het is belangrijk om te onderkennen dat we veel meer tijd spenderen aan het zoeken naar dingen op korte afstand dan voorheen. Dat heeft vaak te maken met een te lage helderheid van de achtergrond. Dit is zelfs een probleem bij kinderen: “schoolbijziendheid” verwijst naar een toenemend aantal kinderen wat bijziend is vanaf ze naar school gaan.
Conclusie
Blauwfilters op brillenglazen verhogen het contrast en geven de ogen meer rust. Gun je ogen meer rust door pauzes in te lassen tijdens beeldschermwerk, laptop- en smartphone gebruik door vaker even in de verte te kijken. Zorg er tevens voor dat uw ogen blootgesteld worden aan voldoende helderheid en bescherm ze tegelijkertijd voldoende tegen overmatig UV- en blauw-paars licht.
Bron:
Arboportaal
Universiteit Twente
Nederlandse Vereniging voor Arbeid- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB)
Carl Zeiss